Samowolność czy gotowość? Jak DBT pomaga zmieniać postawę wobec życia
W terapii dialektyczno-behawioralnej (DBT) pojawia się pojęcie samowolności (wilfulness). Oznacza ono stan, w którym buntujemy się wobec rzeczywistości: mówimy sobie „nie chcę”, „nie powinno tak być”, „nie będę tego robić”. Samowolność to opór wobec faktów, który często sprawia, że cierpienie się nasila i trudno nam ruszyć naprzód.
Przeciwieństwem samowolności jest gotowość (willingness) – czyli otwartość na rzeczywistość i gotowość do podejmowania działań, które prowadzą w stronę naszych wartości i celów. Gotowość nie oznacza ślepej zgody na wszystko, lecz raczej elastyczność i skuteczność w działaniu.
Przykład z życia
Wyobraźmy sobie osobę, która zmaga się z obniżonym nastrojem. Lekarz czy terapeuta zaleca codzienny krótki spacer. W stanie samowolności pojawia się myśl: „To bez sensu, nie będę tego robić”. W stanie gotowości pojawia się inne podejście: „Nie mam ochoty, ale spróbuję – może to mi trochę pomoże”.
Dlaczego to ważne?
Praca nad rozpoznawaniem samowolności i przechodzeniem do gotowości pozwala lepiej radzić sobie z trudnościami emocjonalnymi, zmniejszać cierpienie i zwiększać poczucie wpływu na własne życie.
Jak można to ćwiczyć?
zatrzymywać się i obserwować swoje ciało oraz myśli,
praktykować radykalną akceptację,
zadawać sobie pytanie: „Czy to, co robię, przybliża mnie do moich wartości?”
Ćwiczenie „otwartych ramion”
To krótkie i symboliczne ćwiczenie, które pomaga przełączyć się z oporu na gotowość.
Usiądź wygodnie na krześle.
Połóż dłonie na udach, skierowane otwartymi wnętrzami ku górze.
Rozluźnij ramiona i weź kilka spokojnych oddechów.
W myślach powiedz: „To jest tak, jak jest. Mogę wybrać działanie, które będzie skuteczne”.
Otwarcie dłoni i ramion to gest, który sygnalizuje akceptację i gotowość – zarówno wobec siebie, jak i wobec sytuacji.
Pracuj nad gotowością razem z nami
W ośrodku Trzy Krzesła pomagamy osobom, które doświadczają nadmiernego napięcia, kryzysów emocjonalnych czy poczucia utknięcia w samowolności. Uczymy, jak rozpoznawać ten stan i jak stopniowo rozwijać gotowość – tak, aby życie stawało się bardziej skuteczne i zgodne z wartościami.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej lub rozpocząć terapię – zapraszamy do kontaktu z naszym zespołem.